ÇOCUKLAR İÇİN YAŞA UYGUN EV İÇİ İŞLER ve SORUMLULUKLAR
Çocuklar belirli bir yaştan itibaren kendi gelişim düzeylerine uygun seviyedeki ev işlerine katılım gösterebilirler. Çocukların ev işlerinde görev almasını teşvik etmek, sadece ev işlerine destek olmalarını sağlamanın ötesinde bir işi tamamlama konusunda sorumluluk ve yetkinlik kazanmalarında, sorunlara çözüm üretebilme, sabretme ve zamanı yönetebilme becerilerinin gelişmesinde etkili rol oynar. Yaşlarına uygun olarak verilen görevleri yerine getiren çocukların kendilerine güvenleri artar, el becerileri gelişir, kendilerini değerli hissederler. Çocukların ev işlerinde görev alması aile üyelerinin birbirlerine destek olmalarına, birbirleriyle etkileşim içinde olmalarına ortam sağladığı için evde paylaşımcı ve daha az stresli bir ortamın oluşmasına ve birbirleriyle geçirecekleri vakitlerin artmasına da katkı sunar. Aynı zamanda çocuklar küçük yaşlardan itibaren yaptıkları bu işlerle yaşam becerileri kazanarak yetişkinlik hayatına hazırlanırlar. Tüm bunlar göz önüne alındığında çocukları ev işlerine dahil etmek oldukça kıymetlidir ve her yaştan çocuğu ev işlerine dahil etmek mümkündür.
Aşağıda çocukların yaş dönemlerine göre neler yapabileceklerine dair bazı örnekler ve ipuçları verilmiştir.
Bu görev ve sorumlulukları çocuklara vermeden önce AŞAĞIDAKİ noktaların önemlİ olduğunu vurgulamak İsterİZ
- Öncelikle, çocuklara görev verirken onların yaşlarını ve gelişim düzeylerini dikkate alarak yapabilecekleri görevler vermek gerekir. Yapamayacağı zorlukta ve yaşının üzerinde görevler verilmemelidir.
- Küçük yaştaki çocuklar için tek seferde yapabileceği bir görev söylenmeli. Karmaşık yönergeler verilmemeli. Her yaştaki çocuk için ondan ne istendiği açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmeli.
- Emekleri ve çabası için onu takdir etmek ve geri bildirim vermek önemlidir. Bu, onu ev işlerini yapmak konusunda motive eder.
- Ev işleri yapmaya gönüllü olmayan çocuk için ilk başlarda çocuk ile iş birliği halinde hareket edilebilir ve yapmaktan keyif alabileceği görevler vererek başlanabilir.
- Yapamadığı şeyler için kızmayın ve cezalandırmayın. Destek olmaya ve rehberlik etmeye devam edin.
- İşlerin istediğiniz gibi olması konusunda fazla mükemmeliyetçi davranmayın. Önemli olan sorumluluğunu aldığı işi elinden geldiğince tamamlama çabasıdır.
- Karmaşık görevler için işi öğrenene kadar bir yetişkinden destek alması gerekebilir. O yüzden öncelikle görevi nasıl yapacağını ona gösterin. Ardından bu görevi yaparken size yardım etmesine izin verin. Sonrasında sizin gözetiminizde bu görevi ona yaptırın ve artık çocuğun yapabildiğini gördükten sonra görevi tek başına yapmasını isteyebilirsiniz.
Not: Bu yaş grubuna görevlerin nasıl yapılacağını önceden ona göstermeniz, sizin gözetiminizde yapmasına izin vermeniz ve yapabildiğini gördükten sonra bu görevleri vermeniz iyi olacaktır.
Not: Bu yaş grubunda kırılacak şeyleri verirken dikkatli olmak gerekebilir. Sizin gözetiminizle taşımasına/yerleştirmesine fırsat verin. Örneğin bulaşık makinesini yerleştirirken taşıyamayacağını/tutamayacağını düşündüğünüz nesneleri vermek yerine kırılmayacakları taşımasını ve yerleştirmesini isteyebilirsiniz.)
Not: Ev işlerinin büyük bir bölümünü yapabiliyor olsalar da hala desteğe ihtiyaçları olabilir. Bu durumlarda ona rehberlik etmeniz önemlidir. Ayrıca bu işleri yapabiliyor olmaları tüm işlerin sorumluluğunun çocuğa devredilebileceği anlamına gelmez.
Her yaş İÇİN DİKKAT edİlmesi gereken güvenlİk uyarısı:
- Çocuğa zarar verebilecek bıçak gibi keskin aletler; çamaşır suyu, deterjan gibi zararlı kimyasallar içeren işleri vermekten kaçının. Bu malzemeleri kullanabilecek yaştaki daha büyük çocuklar için ise daha güvenli olan alternatifleri sunmayı tercih edin (doğal içerikli temizlik malzemeleri, ahşap bıçak gibi).
KAYNAKLAR
-
Improve family balance with this handy guide to age-appropriate chores for kids. (2021, 27 Mayıs) News 24, Erişim adresi: https://www.news24.com/parent/family/parenting/improve-family-balance-with-this-handy-guide-to-age-appropriate-chores-for-kids-20210527
-
Jackson, R. (2014, 13 Kasım). Age Appropriate Chores for Children. Erişim adresi: https://www.psychologytoday.com/us/blog/school-thought/201411/age-appropriate-chores-children
-
McCurtis, J. (t.y). The Big List of Chores for 5 Year Olds (You’ll Be Surprised at What They Can Do!). Erişim adresi: https://formodernkids.com/big-list-chores-for-4-5-year-olds/?__cf_chl_tk=c9MYhpkgjutPC31pYGcYeN0pWiXSNiG2.huqdHPBs3Q-1650627612-0-gaNycGzNBuU
-
Myers, R. (2022, 13 Mart). The Ultimate List of Age-Appropriate Chores for Children and Teens. Erişim adresi: https://childdevelopmentinfo.com/chores/the-ultimate-list-of-age-appropriate-chores/#gs.y5vr9t
-
Stuart, A. (2022, 17 Mart). Age-Appropriate Chores for Children: Chore Ideas and Allowances. Erişim adresi: https://www.webmd.com/parenting/features/chores-for-children
